Ελεύθεροι Χώροι στη Θεσσαλονίκη

Χώροι πρασίνου και ελεύθεροι αστικοί χώροι της Θεσσαλονίκης

Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Θεσσαλονίκης ήταν πάντα η στρατηγικής σημασίας τοποθεσία της και η πλούσια γεωμορφολογία της : η θάλασσα ,οι παραλίες ,το βουνό, το δάσος, τα ποτάμια και οι χείμαρροι ολόγυρά της , οι «εξοχές» της με τους κατάφυτους κήπους της.

Οι παλιότερες γενιές θυμούνται πως μεγάλωσαν παίζοντας στις αλάνες και τις μοσχοβολιστές γειτονιές της.

Σήμερα όμως η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη φτωχή σε πράσινο και ελεύθερους δημόσιους χώρους. Η υπερδόμηση, οι ασφυκτικές συνθήκες οίκησης ,η κατασπατάληση και κακοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, έχουν δημιουργήσει συνθήκες ρύπανσης ,οικολογικής υποβάθμισης και «ασφυξίας» στην πόλη. Η αδυναμία της πολιτείας και της τοπικής διοίκησης να προστατέψει και να αυξήσει τους ελεύθερους χώρους είναι εμφανής και έχει τραγικές συνέπειες στην υγεία, την παραγωγικότητα, την ανάπτυξη, τον τουρισμό...παντού.

Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες αντιστοιχούν μόλις 5,04μ2 πρασίνου/κάτοικο του πολεοδομικού συγκροτήματος ,όταν ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας θεωρεί ως ελάχιστο αποδεκτό το όριο των 8μ2/κάτοικο.

Οι μικροί ελεύθεροι χώροι ανάμεσα στις κατοικίες και τα μεγάλα πάρκα στις συνοικίες που θα αναβάθμιζαν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και κυρίως των παιδιών ,απουσιάζουν παντελώς όπως και τα περιαστικά πάρκα .Ακόμη και αυτοί οι λιγοστοί χώροι πρασίνου που υπάρχουν διακρίνονται για την κακή οργάνωση και κατασκευή, την ελλιπή συντήρηση και φωτισμό με αποτέλεσμα να γίνονται συχνά «στέκια» περιθωριακών.

Οικόπεδα χαρακτηρισμένα ως  χώροι πρασίνου, σχολείων , παιδικών χαρών ,σταδιακά αποχαρακτηρίζονται με την ανοχή και αδιαφορία της Διοίκησης του Δήμου την ίδια στιγμή που θεωρείται αναγκαία η φύτευση ακόμη και στα δώματα των πολυκατοικιών! Η υπεραξία της γης άλλωστε καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την απαλλοτρίωσή τους .

Ίδια είναι η εικόνα και για τους ελεύθερους χώρους κίνησης και δημόσιας χρήσης. Σε κάθε κάτοικο της Θεσσαλονίκης αντιστοιχούν 5μ2 ενώ θα έπρεπε να μην είναι κάτω από τα 15μ2/ κάτοικο. Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε κάτοικο όμως ουσιαστικά είναι πολύ μικρότερο ακόμη αφού πεζόδρομοι και πεζοδρόμια είναι κατειλημμένα από  αυτοκίνητα ,μηχανάκια, τραπεζοκαθίσματα, περίπτερα, πάγκους εμπορευμάτων , κάδους απορριμμάτων κ.α. Παιδιά , μητέρες με καρότσια, ηλικιωμένοι και ΑΜΕΑ είναι αδύνατο και επικίνδυνο να τους διαβούν ακόμη και για τις καθημερινές τους διαδρομές. Οι κάτοικοι  της πόλης μετοικούν σε όμορους δήμους ,εγκαταλείπουν το κέντρο και οι επιχειρηματίες βρίσκονται σε απόγνωση.

Κατά καιρούς  ο Δήμος Θεσσαλονίκης επιχειρεί  αναπλάσεις αυτών των χώρων που όμως είναι αποσπασματικές ,δεν προβλέπεται η σύνδεση μεταξύ τους σε δίκτυο και δεν γίνονται στο πνεύμα της αειφόρου αστικής ανάπτυξης έτσι ώστε να αποτελέσει και πάλι η πόλη ελκυστικό τόπο για κατοικία ,επιχειρήσεις και ανθρώπινο δυναμικό .

Οι έντονες και συνεχείς αντιδράσεις και εισηγήσεις μας στο δημοτικό συμβούλιο για αλλαγή στην πολιτική των ελεύθερων χώρων της Θεσσαλονίκης , για αναζήτηση τρόπου αποζημίωσης των θιγόμενων ιδιοκτητών ,για την δημιουργία «τράπεζας» γης ,την μελέτη διαχείρισης των υπό διαμόρφωση περιοχών πέφτουν στο κενό . Γι αυτό πρέπει όλοι μαζί να δράσουμε για την για την περιφρούρηση και αξιοποίηση κάθε τετραγωνικού ζωτικού χώρου της πόλης μας και την αλλαγή του σκηνικού.

  Δήμητρα  Ι. Αγκαθίδου

  Αρχιτέκτων Μηχανικός

  Δημοτική Σύμβουλος Θεσσαλονίκης